ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ
(10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ)
Δουλεύουμε ΜΑΖΙ για να Αποτρέψουμε την αυτοκτονία
Πολυξένη Σιάσου
Κλινικός Ψυχολόγος
MS.c Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία
Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας, Κ.Ψ.Υ Αγρινίου, Γενικό Νοσοκομείο Αιτ/νίας
Σε μία εποχή όπου η απομόνωση, ο φόβος, η αβεβαιότητα, η οικονομική αναστάτωση, προκαλούν ψυχολογική αναστάτωση, ενώ παράλληλα επισημάνεται σε σχετικές έρευνες ότι είναι πιθανή μια άνοδος του αριθμού και της σοβαρότητας των ψυχικών ασθενειών, ο τομέας της ψυχικής υγείας παραμένει ένας από τους πιο παραμελημένους τομείς της δημόσιας υγείας. Περίπου 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν με ψυχική διαταραχή, 3 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από την επιβλαβή χρήση αλκοόλ και ένα άτομο πεθαίνει κάθε 40 δευτερόλεπτα από αυτοκτονία. Και τώρα, δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν πληγεί από τις επιπτώσεις του COVID-19 θέτοντας νέα ζητήματα για την ψυχική υγεία
Η αυτοκτονία ορίζεται ως το θανατηφόρο αποτέλεσμα μιας αυτοκαταστροφικής πράξης με πρόθεση του ατόμου να πεθάνει, ενώ η απόπειρα αυτοκτονίας ως μια συμπεριφορά δυνητικά αυτοκαταστροφική με τουλάχιστον κάποια πρόθεση να πεθάνει. Οι αυτοκτονίες καθώς και οι απόπειρες αυτοκτονίας αποτελούν σημαντικό πρόβλημα υγείας, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να αναφέρει περισσότερα από 800 000 θύματα αυτοκτονίας κάθε χρόνο και με την αυτοκτονία να αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου σε νέους ηλικίας 15-29 ετών. Επίσης, υπολογίζεται 10πλάσιος με 20πλάσιος αριθμός απόπειρων από τις αυτοκτονίες. Έτσι μια προηγούμενη απόπειρα αυτοκτονίας είναι ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για μια ολοκληρωμένη αυτοκτονία στο μέλλον. Μπορεί η αυτοκτονία να φαίνεται σαν μια στιγμιαία απόφαση, αλλά πρόκειται για μια πράξη που το άτομο την έχει σκεφτεί σαν λύση από καιρό και μάλιστα έχει μιλήσει για αυτή, είτε άμεσα είτε έμμεσα, στο φιλικό του περιβάλλον.
Προστατευτικοί παράγοντες για απόπειρα αυτοκτονίας
Οι προστατευτικοί παράγοντες σχετίζονται περισσότερο με το περιβάλλον από το οποίο περιβάλλεται το άτομο, αλλά και από τα άτομα που είναι δίπλα του. Κάποιοι από τους προστατευτικούς παράγοντες είναι αρχικά η ισχυρή σύνδεση με την οικογένεια και η υποστήριξη από τη κοινότητα. Έχει διαπιστωθεί πως η έλλειψη υποστήριξης από την οικογένεια είναι ένας ισχυρός προβλεπτικός παράγοντας για αυτοκτονική συμπεριφορά.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η κακοποίηση στην παιδική ηλικία αυξάνει τόσο τον κίνδυνο για εκδήλωση ψυχοπαθολογίας στην ενηλικίωση όσο και την εμφάνιση αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς και αυτοκτονικότητα.
Έπειτα η εικόνα που έχει το άτομο για το σώμα του και η διατροφή είναι εξίσου σημαντικοί προστατευτικοί παράγοντες. Ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν πως υπάρχει μια άμεση σχέση μεταξύ διαταραγμένης διατροφής και αυτοκτονίας, καθώς και μια έμμεση σχέση μεταξύ χαμηλής ικανοποίησης από το σώμα και αυτοκτονίας με καταθλιπτικά συμπτώματα , που δείχνει ότι η το 60% των ατόμων που αυτοκτονούν, πριν επιχειρήσουν την ενέργεια υποφέρουν από κατάθλιψη. Το 10% των ατόμων με καταθλιπτικά συμπτώματα καταλήγουν σε αυτοκτονία. Η αυτοκτονία στους καταθλιπτικούς ασθενείς είναι 25 φορές συχνότερη από ότι στο γενικό πληθυσμό (Π.Ο.Υ.). Η διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά είναι μεγαλύτερος προβλεπτικός παράγοντας για απόπειρα αυτοκτονίας από τη κατάθλιψη (Brausch & Decker 2013).
Οι αυτοκτονίες μπορεί να προληφθούν.
- Αν λάβουμε υπόψη τις πρόσφατες μελέτες που ανεβάζουν την κακοποίηση σε πολύ ψηλά ποσοστά γίνεται κατανοητό ότι αποτελεί ένα τομέα όπου θα μπορούσαν να γίνουν πολλά από θέμα πρόληψης.
- Ορισμένα άλλα μέτρα που οδηγούν στην πρόληψη των αυτοκτονιών είναι η μείωση σε πρόσβαση στα μέσα αυτοκτονίας (όπως φάρμακα, όπλα, φυτοφάρμακα), η καλύτερη αντιμετώπιση της κατάχρησης ουσιών και αλκοόλης, η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση ψυχικών παθήσεων, η αύξηση της ευαισθητοποίησης με μείωση του στίγματος για ψυχικές παθήσεις και η εφαρμογή κώδικά δεοντολογίας για αναφορά στα μέσα ενημέρωσης.
- Έρευνες έχουν δείξει πως ποσοστό μεγαλύτερο από το 75% των ανθρώπων που αυτοκτόνησαν έκαναν πράγματα, λίγες εβδομάδες ή μήνες πριν το θάνατό τους, που αποσκοπούσαν στο να δείξουν στους άλλους πόσο απελπισμένοι και μόνοι ένιωθαν. Επομένως, οι ξαφνικές αλλαγές ενός ατόμου σε συναίσθημα (αίσθημα απελπισίας, ντροπής, αβοηθησίας, αναξιότητας κα.) και συμπεριφορά (κοινωνική απομόνωση, μειωμένο ενδιαφέρον για το σχολείο, την εργασία, την προσωπική υγιεινή, προηγούμενες απόπειρες αυτοκτονίας, δηλώσεις αυτοκτονικής επιθυμίας, τακτοποίηση προσωπικών υποθέσεων, χάρισμα αντικειμένων με συναισθηματική αξία κα.) είναι σημάδια που υποδηλώνουν ότι αυτός ο άνθρωπός χρειάζεται την βοήθεια.
- Είναι σημαντικό να ακούσουμε με προσοχή και με μη επικριτική στάση όσα έχει να μας πει ο άνθρωπος που εκφράζει αυτοκτονικό ιδεασμό, ας τον αφήσουμε, λοιπόν να μιλήσει όσο χρειάζεται, για τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τα προβλήματα που τον έχουν οδηγήσει ως εδώ. Σε αυτές τις περιπτώσεις αποφεύγουμε τις εύκολες ή γενικές συμβουλές και δείχνουμε συμπόνια και αποδοχή.
Η ορθή αξιολόγηση των αυτοκαταστροφικών ασθενών εξακολουθεί να παραμένει ζητούμενο και η ανάδειξη των ευθυνών προς αυτήν την κατεύθυνση, σε ένα πλαίσιο εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής πρόληψης της αυτοκτονίας.
Η αυτοκτονία είναι ένα μείζον πρόβλημα δημόσια υγείας που επηρεάζει όλους τους ανθρώπους. Μπορεί όμως να προληφθεί! Μιλώντας ανοιχτά για την αυτοκτονικότητα δίνουμε τη δυνατότητα σε ανθρώπους που υποφέρουν από μια βαθιά οδύνη να επικοινωνήσουν, να αναζητήσουν και να λάβουν βοήθεια.
Η πρόσβαση σε υποστήριξη την κατάλληλη στιγμή μπορεί να αποτρέψει την αυτοκτονία.
Δεν είσαι μόνος, ζήτα βοήθεια!!
ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Διεύθυνση: Βότση 9
Τηλέφωνο: 2641022787
Fax.: 2641022363
email: m.h.c.agrinio@gmail.com
ιστοσελίδα: https://kentro–psyxikhs–ygeias.hospital–agrinio.gr