ΚΛΙΜΑΚΑ ΕΠΙΛΟΧΕΙΑΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΕΔΙΜΒΟΥΡΓΟΥ
Η κατάθλιψη είναι μία πολύ συχνή κατάσταση από την οποία υποφέρει μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, συχνότερα γυναικών σύμφωνα με τις εγκυρότερες επιδημιολογικές μελέτες διαχρονικά. Οι περίοδοι της εγκυμοσύνης και της λοχείας δε φαίνονται να είναι προστατευτικοί για την εμφάνιση νέων επεισοδίων κατάθλιψης, αντίθετα με τα γνωστά στερεότυπα “η καλύτερη περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας”. Η κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της της λοχείας είναι ιδιαίτερα συχνή και σύμφωνα με τα νεότερα στατιστικά στοιχεία έχει επίπτωση περίπου 12,5 % στο γενικό πληθυσμό των γυναικών, ουσιαστικά αφορώντας 5000 – 10000 νέα περιστατικά ανά έτος στην Ελλάδα. Από αυτά τα περιστατικά ένα μεγάλο μέρος αφορά σε κατάθλιψη ήπιας έντασης που συχνά αυτοπεριορίζεται, αλλά ένα επίσης σημαντικό ποσοστό έχει σημαντικά συμπτώματα που προξενούν τόσο δυσφορία στη νέα μητέρα και στους γύρω της όσο και δυσλειτουργία σε διάφορα επίπεδα της ζωής της, στο προσωπικό και οικογενειακό επίπεδο, στο εργασιακό ή ακαδημαϊκό και επιπλέον στο ρόλο της μητέρας. Η επιλόχειος κατάθλιψη, δηλαδή η κατάθλιψη στην περίοδο της λοχείας, είναι διαφορετική από την λοχειακή θλίψη που εμφανίζεται σε ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικών – έως και 80% – λίγες μέρες μετά τον τοκετό (συνήθως 3-4) και αφορά σε ήπια συμπτώματα που συνήθως αυτοπεριορίζονται μετά από περίπου 1 εβδομάδα με 10 ημέρες. Η επιλόχεια κατάθλιψη, τόσο στα πλαίσια της άμεσης συναισθηματικής επιβάρυνσης της μητέρας όσο και στα πλαίσια της ευρύτερης δυσλειτουργίας που προκαλεί έμμεσα στο γονεικό ρόλο έχει πολλές αναγνωρισμένες δυσμενείς επιπτώσεις όχι μόνο στη μητέρα αλλά και επιπλέον στο παιδί που αναπτύσσεται. Συνεπώς είναι πολύ σημαντικό για τη νέα μητέρα και την οικογένειά της να αναγνωριστεί έγκαιρα και να γίνουν οι απαραίτητες τεκμηριωμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις – ανάλογες με τη βαρύτητα της κατάστασης – οι οποίες θα περιορίσουν τις δυσμενείς συνέπειες της κατάθλιψης και θα επιτρέψουν στη νέα γυναίκα να ανταπεξέλθει στον πολυσύνθετο ρόλο της με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Η κλίμακα του Εδιμβούργου δημιουργήθηκε το 1987 από ειδικούς της ψυχικής υγείας στη Σκωτία. Η κλίμακα είναι σταθμισμένη στα Ελληνικά και πολλές άλλες γλώσσες του κόσμου και χρησιμοποιείται στις περισσότερες χώρες με τεκμηριωμένη ακρίβεια σαν ένα αρχικό διαγνωστικό εργαλείο ανίχνευσης και αξιολόγησης της επιλόχειας κατάθλιψης στις νέες μητέρες. Η κλίμακα είναι αυτοσυμπληρούμενη από τη νέα μητέρα και σε περίπτωση που η συνολική βαθμολογία υπερβαίνει τις 12-13 μονάδες είναι πιθανή (και όχι απόλυτη) ένδειξη κατάθλιψης ή αγχώδους διαταραχής. Σε τέτοια περίπτωση λοιπόν συνιστάται εξέταση της μητέρας από διαπιστευμένο έμπειρο αρμόδιο ειδικό (ψυχίατρο ή κλινικό ψυχολόγο), προκειμένου να τεθεί ή όχι η διάγνωση κατάθλιψης ή αγχώδους διαταραχής με βεβαιότητα και καθοριστεί η κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση ανάλογα με τη βαρύτητα και τις ιδιαιτερότητες της κατάστασης και τις προτιμήσεις της γυναίκας.